“Ga zélf aan de slag om eigenaarschap bij medewerkers te creëren”

Martine Veeger

Mijn meest pijnlijke ontdekking

Ik was jarenlang consultant en heb vele mensen in organisaties in beweging helpen komen. Daar had ik altijd veel lol in en de resultaten van mijn opdrachtgevers verbeterden. Maar… dat was voor korte duur.

Wanneer ik als consultant een organisatie verliet, hoorde ik steeds vaker dat hetgeen we samen hadden opgebouwd vrij snel weer ingestorte.

Ik snapte daar toen helemaal niets van: medewerkers gaven toch goed aan hoe ze hun werk beter konden doen? Leidinggevenden waren toch in staat om te sturen met de nieuwe dashboards die we hadden gemaakt? Hoe konden al die verbeteringen zo snel in het niets opgaan?

Wat ik ontdekte

De ontdekking dat ik zelf een grote bijdrage had aan de terugval van organisaties na een verbetertraject, deed echt pijn.

Met al mijn goede bedoelingen zette ik me enorm in als consultant. Uiteraard werkte ik volgens het voordoen-samendoen-zelfdoen-principe.

Maar als ik heel eerlijk ben, vond ik het zelf zo gaaf om met medewerkers in gesprek te zijn over de mogelijkheden waarop zij hun werk beter konden doen, dat ik die gesprekken van leidinggevenden overnam.

Ik fungeerde als een superconsultant

Ik was degene die met mensen van de werkvloer praatte. En ik was degene die aan leidinggevenden vertelde wat medewerkers nodig hadden.

Omdat ik alle gesprekken voerde, hoefden leidinggevenden en medewerkers niet meer met elkaar te praten. En doordat zij niet meer met elkaar pratten, ging ik nog meer gesprekken voeren.

Ik fungeerde onbedoeld als superconsultant.

Omdat de resultaten verbeterden en medewerkers en leidinggevenden blij waren met mijn werk, had ik niets in de gaten. Ik dacht dat ik het heel goed deed.

Eigenaarschap betekenis

Onderdeel van de oplossing

Je kunt je voorstellen dat het even slikken is als je ontdekt dat je het tegenovergestelde veroorzaakt van wat je wilt bereiken. Maar… als je ontdekt dat je onderdeel bent van een probleem, dan kun je ook onderdeel zijn van de oplossing.

Om te voorkomen dat ik als superconsultant tussen medewerkers en leidinggevenden heen en weer vloog, ontwikkelde ik bij NS Service & Operatie het Eigenarenmodel: een manier van werken die ervoor zorgt dat alle lagen in de organisatie op een effectieve manier in gesprek zijn, waardoor de operationele resultaten verbeteren.

Het Eigenarenmodel

Het Eigenarenmodel zorgt dat medewerkers écht eigenaarschap nemen voor de operationele doelen die top-down zijn bepaald. Bottom-up komen verbetervoorstellen en met de omgekeerde overlegstructuur is een sterke p-d-c-a-cyclus ingericht.

Toen de resultaten van NS Service & Operatie verbeterden en leidinggevenden aangaven dat deze manier van werken echt helpt om focus te houden (zegt 85%), leren van elkaar (84%) en informatie van medewerkers te benutten (82%), besloot ik om de elementen van het Eigenarenmodel ook bij andere organisaties in te richten.

Inversum

Begin 2019 begon ik mijn eigen bedrijf: Inversum. Verschillende organisaties hielp ik werken met elementen van het Eigenarenmodel. Al snel merkte ik dat ook bij het helpen inrichten van een nieuwe organisatie, de superconsultant in mij vaker dan me lief was naar boven kwam.

Vanaf het moment dat ik een voet in een organisatie zette, trok ik die heldencape weer om. Andersom verwachten mensen in een organisatie ook dat je het als consultant voor ze oplost: jij bent de expert, dus mensen kijken naar jou.

De magische verandering

In de eerste corona-lockdown, vroeg een organisatie of ik hen kon helpen: op afstand. In videosessies coachte ik de leidinggevenden.

Ik hielp ze vanuit mijn werkkamer in Utrecht op hun werkvloer veranderingen te realiseren. Tot mijn grote vreugde werkte dat zó goed: de superconsultant in mij kon het niet overnemen, want ik was niet ter plaatse.

De superleidinggevende

Ik ontdekte nog wat anders: leidinggevenden trekken ook vaak een superheldencape om!!

Vanuit een enorm verantwoordelijkheidsgevoel nemen veel leidinggevenden onbewust werk van medewerkers over. Doordat leidinggevenden er elke keer voor zorgen dat het goed komt, hoeven medewerkers dat niet meer te doen. Medewerkers gaan achteroverleunen en leidinggevenden gaan alleen maar harder werken.

In de coaching gesprekken met leidinggevenden begon ik hen te leren om hun energie anders in te zetten en de organisatie zo in te richten dat medewerkers eigenaarschap nemen en daarmee superkrachten worden. Ze ontdekten net als ik dat ze vaak onbewust onderdeel waren van het probleem en daarmee gelukkig ook onderdeel van de oplossing.

Interactieve spreker over eigenaarschap in organisaties

Leidinggevenden gaan zélf aan de slag om meer eigenaarschap bij medewerkers te creëren

Wat ik van de begeleiding op afstand geleerd heb, probeer ik zo veel mogelijk vast te houden: door zelf niet in de organisatie te zijn, zullen anderen de beweging moeten maken en die beweging is 100x krachtiger, omdat het van henzelf is.

Dat betekent niet dat ik nooit meer een voet over de drempel van een organisatie zet: ik begeleid ook teamdagen en loop gelukkig nog wel eens in een fabriekshal of andere werkvloer. Maar ik ben niet meer de consultant die het werk doet.

De boel in beweging brengen, dat doen leidinggevenden zelf. En ik help ze om die beweging te maken. 

Eigenaarschap bij medewerkers begint bij de leidinggevende. 

Eigenaarschap bij medewerkers begint bij jezelf

Leidinggevenden die ik coach zijn heel goed in staat om zelf, zonder ondersteuning van consultants, hun organisatie te laten werken.

Doordat ze zelf eigenaarschap nemen over hun leiderschap, veranderen ze hun organisatiesysteem op eigen kracht. En dat is zo gaaf!

Leidinggevenden maken hierdoor het verschil voor hun klanten, voor hun medewerkers en voor zichzelf. Want als medewerkers superkrachten worden, krijgt de leidinggevende tijd en rust. En bovenal: de operationele resultaten verbeteren!

Podcasts en video’s

Video’s opnemen of geïnterviewd worden vind ik echt een feestje.

Sinds begin 2022 plaats ik regelmatig een video op mijn YouTube kanaal. Op die manier kan ik zo veel mogelijk mensen op een laagdrempelige manier helpen om zelf eigenaarschap bij medewerkers te vergroten.

Wil je niks missen? Schrijf je dan in voor mijn weekmail.

Schrijven en tekenen

Schrijven geeft me veel inzicht. Als je opschrijft wat je vindt, denk je op een heel andere manier na over de materie.

Ik houd ervan om ingewikkelde dingen simpel te beschrijven en met tekeningen luchtig te houden. Vaak wordt het voor de lezer dan ook veel leuker en makkelijker om in beweging te komen.

Mijn boek Superkrachten werd door de jury van Managementboek genomineerd voor Managementboek van het jaar 2022 en eindigde op de tweede plaats in de top-100.

Inmiddels is de derde druk al weer bijna uitverkocht en mag ik de definitie bestseller gebruiken. Daar ben ik super trots op!

Bestseller over eigenaarschap
Bestseller over eigenaarschap

Leven in vrijheid

Jaren geleden waren werkweken van 60-80 uur voor mij heel normaal. Gelukkig is daar een andere normaal voor in de plaats gekomen: naast mijn werk geniet ik enorm van mijn gezin en de vrijheid die ik heb.

Als het even kan ga naar zee om te bodyboarden of golf surfen (dat laatste gaat met heel veel vallen en af en toe staan). Elke vrijdag ben ik in het bos te vinden om in de modder te stampen, in bomen te klimmen of in de Kromme Rijn te zwemmen. 

Al meer dan vijftien jaar speel ik improvisatietheater en sinds een paar jaar lukt het me om op de ukelele liedjes te spelen en zingen. 

Leuk laagdrempelig leren

Wanneer heb jij zin om te leren? Als het moeilijk en zwaar is? Of als het makkelijk en leuk is? Dat laatste natuurlijk!

Hoewel het onderwerp eigenaarschap bloedserieus is, is mijn aanpak meestal laagdrempelig en speels. Ik nodig jou uit om met medewerkers ook op die manier te werken: vervang je speech eens door een quiz of organiseer een race.

Je hoeft echt niet met medewerkers in de ballenbak, hoewel…. dat zou wel leuk zijn, toch?

Spelen en leren